Göz Kapağı Düşüklüğü İçin Hangi Doktora Gidilir? Gücün, Görmenin ve Vatandaşlığın Anatomisi
Bir siyaset bilimci olarak bakış açım hep aynı sorudan yola çıkar: Kim, kimin adına ve hangi meşruiyetle karar alıyor? Bu soru yalnızca devlet yönetimi için değil, beden politikaları için de geçerlidir. Göz kapağı düşüklüğü (ptozis) gibi bir rahatsızlık bile, birey ile otorite arasındaki görünmeyen güç ilişkilerini açığa çıkarır. Çünkü göz, sadece görme organı değil; görmenin, tanıklığın ve direnişin sembolüdür.
Bir vatandaş olarak bedenimiz, tıpkı bir toplum gibi, düzen ister. Fakat bu düzen, hangi kurumlar tarafından yönetilir? Göz kapağımızın düşmesi karşısında bile hangi otoriteye başvuracağımızı düşünmek, aslında siyasetin en mikro hâlidir.
İktidar ve Uzmanlık: Göz Kapağının Politikası
Modern devlet, sağlık sistemini bir tür “mikro iktidar alanı” olarak düzenler. Göz kapağı düşüklüğü yaşayan bir birey, bu sistem içinde doğru kurumu bulmak için tıpkı bir seçmen gibi karar verir: Göz doktoruna mı gideceğim, plastik cerraha mı, yoksa nöroloğa mı?
Bu karar, görünürde tıbbi ama özünde siyasal bir tercihtir. Çünkü birey, kendi bedeninin yönetimi üzerinde hangi otoriteye güveneceğini belirler.
İktidar, yalnızca parlamentolarda değil, polikliniklerde de işler. Tıp sistemi, uzmanlık alanlarıyla adeta bir bürokratik devlet modelini taklit eder: Her organın kendi bakanlığı, her semptomun kendi yasası vardır.
Bu çerçevede, göz kapağı düşüklüğü yaşayan bir kişi genellikle göz hastalıkları uzmanına (oftalmolog) başvurur. Ancak durumun nedeni sinir hasarıysa nöroloji, kas zayıflığı veya estetik kaygılarsa plastik cerrahi devreye girer.
Yani vatandaş, tıpkı çok partili bir sistemde olduğu gibi, uzmanlıklar arasında seçim yapmak zorundadır.
İdeoloji ve Görmenin Anlamı
Bir toplumun nasıl gördüğü, neye inandığıyla doğrudan ilişkilidir. Göz, ideolojinin en aktif taşıyıcısıdır. Göz kapağı düşüklüğü bu anlamda yalnızca fiziksel bir sorun değil, “bakışın düşmesi”, “gerçeği seçememe” metaforudur.
Siyaset, algıyı yönetme sanatıdır; göz kapağı ise o algının sınırlarını belirler.
Görme gücünü kaybetmek, bir bakıma farkındalığı kaybetmektir.
Bu nedenle, göz kapağı düşüklüğü yaşayan bir birey yalnızca sağlık arayışında değildir; aynı zamanda “hakikatin berraklığına” ulaşma çabasındadır.
Görme yetisinin kısıtlanması, tıpkı bilgiye erişimin kısıtlanması gibi, bireysel özgürlüğü daraltır. Göz kapağını kaldırmak, bir bakıma “görme hakkını geri almak”tır.
Peki, devlet bireyin bu hakkını nasıl destekler? Sağlık sistemine erişim adil midir? Yoksa bazı vatandaşların gözleri, diğerlerinden daha mı fazla kapanır?
Toplumsal Cinsiyet ve Sağlığa Erişim: Kadın ve Erkek Bakışı
Erkekler genellikle sağlık sorunlarına “stratejik” yaklaşır: Sorunu belirler, çözümü arar, riski minimize eder. Kadınlar ise süreci daha katılımcı ve demokratik bir biçimde yaşar: Danışır, paylaşır, dayanışır.
Bu fark, göz kapağı düşüklüğü gibi küçük bir sağlık meselesinde bile görünür. Erkekler genellikle hızlı bir çözüm arayışında göz kapağı ameliyatını (ptozis onarımı veya estetik cerrahi) seçerken, kadınlar estetik ile fonksiyon arasındaki dengeyi tartışır, çevresinden fikir alır. Kadınların yaklaşımı, bir bakıma demokrasiye daha yakındır: Katılım, istişare ve ortak karar süreçleri içerir.
Bu fark, aslında siyasal kültürün bireydeki yansımasıdır. Kadınların sosyal sermayeyi güçlendiren paylaşımcı tutumu, toplumsal dayanıklılığı artırır. Erkeklerin çözüm odaklı stratejik bakışı ise sistemin verimliliğini sağlar. İki bakışın dengesi, sağlıklı bir toplumun — ve sağlıklı bir bedenin — temelidir.
Vatandaşlık ve Sağlık Hakkı
Bir birey “hangi doktora gitmeliyim?” diye sorduğunda, aslında “devlet bana ne sunuyor?” diye de sorar. Sağlık sistemine erişim, modern yurttaşlığın en temel göstergesidir. Göz kapağı düşüklüğü gibi bir durum bile, devletin vatandaşına sunduğu bakımın kalitesini ölçen bir turnusol kâğıdı gibidir.
Bir ülkede göz kapağı düşen biri kolayca tedavi olabiliyorsa, o ülkede demokrasinin altyapısı sağlamdır. Çünkü sağlık, yalnızca biyolojik bir gereksinim değil; eşitlik ve adaletin pratiğidir. Sağlık sistemine erişim, siyasal katılım kadar önemlidir. Vatandaşın gözünü açabilen bir devlet, hakikati gizlemez.
Provokatif Bir Soru: Göz Kapağımızı Kim Kaldırıyor?
Siyaset bilimi bize şunu öğretir: Her müdahale, bir iktidar ilişkisidir.
Peki, göz kapağımızı kaldıran doktor mu, yoksa sistemin kendisi mi?
Sağlık politikaları, bireyin bedenine ne kadar müdahale edebilir?
Ve daha önemlisi — görme hakkımızın sınırlarını kim belirliyor?
Bu sorular, yalnızca tıp etiğini değil, çağdaş demokrasinin doğasını da sorgulatır.
Sonuç: Görmenin Özgürlüğü
Göz kapağı düşüklüğü için hangi doktora gidilir?
Yanıt basit gibi görünür: Göz hastalıkları uzmanı, gerekirse nöroloji veya plastik cerrahi.
Fakat bu sorunun arkasında daha derin bir mesele yatar:
Kimin gözleri açık, kimin gözleri kapalı?
Siyaset, çoğu zaman gözleri kapalı olanların sessizliğinde büyür.
Bu yüzden göz kapağını kaldırmak, yalnızca bir tedavi değil; bir farkındalık eylemidir.
Belki de en sarsıcı soru şudur: Bir toplum kendi gözünü açmaya cesaret edemiyorsa, kim onun yerine görecek?